Zamanının büyük kısmını Bodrum’da geçiren ve Sunshine isimli teknesiyle katıldığı yarışlarda büyük başarılar gösteren Duman Hukuk Bürosu’nun sahibi Avukat Mustafa Duman, İzmir depremi ardından jeofizik yüksek mühendisi Prof. Dr Ahmet Ercan ile bir röportaj yaptı. Mustafa Duman, Sosyal medya hesabından Deprem Profesörü olarak da anılan Prof. Dr Ahmet Ercan’ın olası Bodrum depremleri hakkındaki görüşlerini aktardı.
BODRUM DEPREMLERİ
Bodrum Depremleri hakkında Prof. Dr Ahmet Ercan ile yaptığım röportaj metni.
“6.4-7.2 depremler Bodrum da görülebilir. Afrika kıtası 10 milyon yıldır, ege kıyılarının altına yılda 2-3 cm dalıyor.”
Prof.Dr. Övgün Ahmet Ercan ile Selimiye- Hisarönü Körfezinde buluştuk . ERCAN, deprem profesörü, hep gündemde olan önemli bir isim, konu Bodrum ve Deprem.
➡️ Mustafa Duman: Ne olacak Bodrum’un hali? Nedir bu depremler?
Prof.Dr. Övgün Ahmet Ercan: Bir süredir, Datça-Marmaris Yarımadası ile Bodrum Yarımadasında jeofizik araştırmalar sürdürmekteyim. Araştırmaların kapsamı, yer-yapı-deprem etkileşimi, süpürtü(tsunami) olasılığı ile yeraltı suyu durumunu açıklığa kavuşturmak üzeredir.
Bodrum’da uzunca bir süredir depremcik oğullaşması olmaktadir. Prof. Dr. Berkan Ecevitoğlu çalışma arkadaşımızın Kandilli ile Ankara AFAD’ın depremcik gözlemleri üst üste koyulduğunda, depremciklerin Bodrum yat limanından Güllük’ e doğru uzanan, batıya (Yalıkavak’a) doğru dalımlı bir eğim, doğrultu atımlı kırık boyunca gerçekleştiğini göstermektedir. Söz konusu deprem fırtınasının yıl boyunca ara sıra artış gösterdiği, sonra dinip yeniden başladığı çizelgede görülmektedir. Durum böyle sürerken 15 Ağustos 2014 07:00’da Bodrum kırığı üzerinde M=4,1 büyüklüğünde, 24.09.2017. 19.57’de 10 km derinde 4.4 büyüklüğünde küçük depremler oldu. Söz konusu yaşlı kırık geçmişte 5,5 büyüklüğünde depremler üretmiştir. Ancak 6,4’den daha büyük bir depremi kavşak yerleri dışında üretmesi şaşırtıcı olur.
➡️ Mustafa Duman: Bodrum’ daki yapıların, yerin durumu nedir; bu şiddette depremlere karşı?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Bodrum’daki yapıların çoğunun niteliği bu büyüklükte bir depremi karşılayacak düzeydedir. Ayrıca yerin depreme karşı dayanımı üstündür.
➡️ Mustafa Duman: Daha ne kadar sürecek bu depremler? Ne şiddette depremler beklemeliyiz Bodrum’da?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Belli ki, bölgede boşalmamış bir gerginlik birikimi vardır. Dolayısıyla depremcik etkinliğinin süre gideceği kanısındayım. Ne var ki 4,4 depremi, 5,2-5,4- 5,0’lik bir depremler dizisi de izleyebilir.
BODRUM DA 4,4’lük deprem 24.09.2017. 19.57’de 10 km derinde 4.4 büyüklüğünde oldu.
Burada daha gerginlik boşalmadı. Daha önceden beklediğimi söylediğim deprem bu değil. Bu bölge daha büyük deprem görecek. O deprem 5,1- 5,3 dolayında olabilir. Ancak yıkıcı olmayacak.
➡️ Mustafa Duman: Bodrum da korkulacak bir durum var mı?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Bodrumda korkulacak kavşak, Bodrum kırığı ile doğu batı uzanımlı Gökova kırığının Bodrum açığındaki kesim yeridir.
Bodrum Bölgesi Depremlerin Ana Kaynağı Dalma Batma Kuşağı. Türkiye’nin birinci önemde gezginci (turistik) yerlerinden biri olan güney-batı ucu, Bodrum-Marmaris-Köyceğiz-Fethiye aralığı, Ege’nin en etkin deprem kuşağı olan Girit-Rodos-Muğla yayı üzerinde yer alır. Kabuksal olarak bu yay kara içinde Göller Bölgesi ile Afyona dek uzanır. Türkiye’nin en derin depremlerinin oluştuğu bu yay dalma – batma kuşağıdır. Bu kuşağın güneyindeki Afrika kabuğu 10 milyon yıldır, yılda 3 santimlik tezlikle, Ege denizi ile Batı Anadolu altına dalmaktadır. Deprem verilerine göre dalma uzunluğu 700 km ye varmış olup yukarıdaki izdüşümü üzerinde Bursa ile Balıkesir yer alır. Bu bölgede düz (normal) ile göçüntü kırıkları baskındır.
➡️ Mustafa Duman: Afrika kıtası, Ege Denizi ve bizim Ege Bölgemizin altına doğru mu girmektedir?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Evet, az önce anlattığım gibi, Afrika kabuğu 10 milyon yıldır, yılda 3 santim, 3 santim Ege Denizi ve ülkemizin Ege Bölgesi altına dalmaktadır.
➡️ Mustafa Duman: Desenize, Ege Bölgesindeki yurttaşlarımız Afrikalı, Afrikalılar da Egeli olacak ileride?!
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Kahkaha ve gülüşme
➡️ Mustafa Duman: Bodrum Bölgesinde depremler hep olacak mı?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Güneyden kuzeye doğru gelen bu sıkıştırma, yay ardında gerilme birikimlerine, direncin yenildiği yerlerde depremlerle boşalmaya neden olur. Bu yayın Anadolu’ya birleştiği yerler olan Fethiye, Bodrum, Marmaris, tıpkı geçmişte olduğu gibi gelecekte de M=7.2 lik depremlerden etkilenebilir.
➡️ Mustafa Duman: Bölgenin geçmişteki depremleri yıkıcı mıdır?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Mora-Girit-Rodos-Fethiye yayının karaya çıktığı yerlerde yakın geçmişte yaşanan yıkıcı depremler; Finike’de 1926’da 6.9, Muğla’da 1941’de 6.0, Muğla’da 1941 5.7, Fethiye’de 1957’de 7.1, Köyceğiz’de 1956’da 5.7, Marmaris’de 1961’de 6.5, Fethiye’de 1969’da 6.2, Gökova(Bodrum) 2004’de ,3,4,5 Ağustos’da 4.8,5.5,5.4.5.0,5.0. 24.09.2017. 19.57’de 10 km 4.4. Bu olgu Gökova körfezindeki kırıkların diri olduğunu göstermektedir.
➡️ Mustafa Duman: Bodrum da deprem olsa bile, yapı ve yer durumu sağlam, çekinilecek bir şey yok. Öyle mi?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Deprem beklentisi ile yıkım ölçüsü olarak, yer davranışı ile yapı dayanıklığı özelliklerine bakarak bu bölgede en çekinceli yerleşim sıralaması şöyledir.
Bodrum, deprem bölgesi içinde olsa bile yer yapısı, yapı niteliği bakımından en az çekinceli yerdir. Deprem, yer davranışı, yapı niteliğini gözönünde bulundurularak; deprem yıkıcılığı eşik değeri İstanbul ile İzmirde 6,3 iken Bodrumda 6.5, Marmaris ile Datça’da 6.3 tür. Bunun anlamı, bu yöredeki yapılar bu eşik değerlerden küçük depremlere karşı dayanıklı olacaktır. O nedenle Güney-Batı Türkiye’ye dinlenmek üzere gelen yazlıkçıların, ayrıca buralarda oturan yerleşiklerin bu eşik değer altında kalan depremlerden ürkmeleri anlamsızdır. Bu bölge yapılacak yapıların 7,3 lük depreme dayanacak ölçüde yapılması gerekir. Var olan yapıların ise bu koşulları sağlayıp sağlamadığı araştırmalıdır.
➡️ Mustafa Duman: 6.3 şiddeti üzerinde depremler Bodrum için riskli. Var olan yapıların araştırılması ilgili Kamu Otoritelerinin asli görevi. Bodrum un depreme dayanıklı bölgeleri nerelerdir?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Bodrum Yarımadası, genellikle andezit, bazalt, trakiandezit, tüf, aglomera gibi yanardağ kayaları ile kireçtaşı, mermer, dolomit gibi çökel, başkalaşık(metamorfik) kayalar üzerinde yeralmaktadır. Bodrum ile beldeleri olan yerlerde en güvenli yerler sırasıyla; Ortakent, Yalıkavak, Gündoğan, Türkbükü, Torba, Güllük, İçmeler, Turgutreis, Bodrum, Gümbet, Bitez’dir.
➡️ Mustafa Duman: Bodrum da yapılaşma nasıl olmalıdır? Mevcut yapılaşma sakıncalı mı?
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Bodrum’da yapılar genellikle 2 ile 3 katlıdır. Oysa, bu gibi kayalık yerlerde yer salınım dönemi ile yapı doğal salınım dönemi karşılaştırıldığında çok katlı yapıların depreme karşı daha güvenli olduğu anlaşılır. Ancak, bayındırlık sınırlandırılması bakımından çok katlı yapılara izin verilmemektedir. Birçok yapının temelinin kayaların kırılarak, açılan oyuğa yapılması olumludur. Ancak temellerin basamaklı yapılması sakıncalıdır. Yamaçlarında basamaklı yapılması kesin gereklidir. Az katlı yapı temellerine gelen F- yatay deprem baskısının büyük olması nedeniyle, özellikle az katlı yapıların temellerinin sağlam yapılması gereklidir. Yapıların uzun boyunun doğu-batı uzanımlı olması en büyük ivmeyi bu eksen boyunca karşılamaları bakımından önemlidir. Deprem bölgelerinde en önemli olan, yerin deprem sırasında davranışıdır. Yer davranışını belirlemek üzere jeofizik ölçüler yapılmadan yer incelemesi(zemin etüdü) bildirgesi hazırlanmamalıdır. Bu kapsam içinde yer-yapı çınlamasını(rezonansını) belirlemek üzere Titreşimcik( mikrotremör), yapay sarsım(sismik), yerelektrosu ile yer altı radarı ile görüntüleme ilgili Belediye’lerce istenmelidir.
➡️ Mustafa Duman: Mavi turda bile sizi çalıştırdık. Değerli bilgiler ve zamanınız için Lime Bodrum Magazin ve Bodrumlular olarak çok teşekkür ederiz.
Prof.Dr.Övgün Ahmet Ercan: Ben teşekkür ederim. Sizinle beraber olmak büyük mutluluk.
AHMET ERCAN KİMDİR?
Ahmet Ercan, 15 Mart 1948 yılında Aydın Nazilli’de dünyaya geldi. Selanik kökenlidir. 1960 yılında başladığı Nazilli Ortaokulunu 1963 yılında tamamladı. 1966 yılında Nazilli Lisesini bitirdi. 1966 yılında memleketinden üniversite okumak için İstanbul’a gelmiştir.
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeofizik – Jeoloji bölümü’nü 1970 yılında tamamladı. T.C. Devlet bursu ile ABD’ye öğretim üyesi yetiştirilmek üzere yollandı. 1973 yılında Stanford Üniversitesi’nde ABD Master of Science yapmış olarak mezun oldu. 1975’de Colorado School Of Mines, Doctor Of Philosophy ve 1980’de TÜBİTAK bursunu kazanarak Massachussets Institute Of Technology’de doktora sonrası uzmanlığını bitirdi.
1975 yılında İTÜ’ye Doktor Öğretim Görevlisi olarak atandı. 1980 yılında doçent, 1989 yılında profesör oldu.
1975 – 2003 tarihleri arası İTÜ Maden Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümünde çalıştı. 15 Eylül 2003 yılında İTÜ’den genç emekli oldu. 1983’de kurduğu ve 15 Eylül 2003’den beri Yer Altı Aramacılık Bilimsel Araştırma Kuruluşunun başındadır, BİLİMTEY Yayınevi Başkanı görevine geldi.
2011 yılından günümüze İTÜ Jeofizik ile Maltepe Üniversitesi İnşaat Müh. Bölümlerinde öğretim üyeliği yapmaktadır.
BULUNDUĞU GÖREVLER
1977 – 1980 EGE Üniversitesi, Yerbilimleri Fakültesi, (Geçici görevlendirmeyle) 1980 – 1982 Fakülte Kurulu Üyeliği (İTÜ),
1980 – 1981 Hacettepe Üniversitesi Mühendislik – Mimarlık Fakültesi, (Geçici görevlendirmeyle)
1980 – 1982 Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik – Mimarlık Fakültesi, (Geçici görevlendirmeyle)
1981 – 1984 Anabilim Dalı Başkanlığı (İTÜ),
1986 – 1988 İTÜ Yüksek Lisans Komisyonu (İTÜ),
1986 – 1987 Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık, (Geçici görevlendirmeyle)
1997 – 1998 Torino Polytechnic University,Torino, ITALYA’da bulundu (Geçici görevlendirmeyle)
2000 – 2001 TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Genel Başkanı,
2000 – 2001 TÜRKİYE DEPREM ÇALIŞMA KURULU Başkanı,
2002 – 2005 JEOFİZİK KURUMU Derneği Genel Başkanı,
2003 – 2005 İstanbul ÇEVRE FEDERASYONU 2. Başkanı,
2004 – 2007 Ulusal Sivil Toplum Kuruluşları Birliği danışmanı oldu.
2006 – 2007 Arası İran Devletinin petrol danışmanlığını yapmıştır.
2010’da “Ülkeler Deprem Ağı Türkiye Başkanlığına” atanmıştır.
2011-2012 arası TMMOB JFMO Başdanışmanlığı yapmıştır.
Prof. Dr. Ercan’ın bilimsel yayınlar olarak, 17 kitap, 16 ders notu, 420 bilimsel yayını var. Türkiye sorunlarına yönelik 905 araştırma tasarımı vardır.
2002 milletvekili seçimlerine İstanbul Anadolu Yakası’ndan bağımsız milletvekili adayı oldu. 2007’de Yerel seçimlerde Bakırköy Belediye Başkanlığı’na DSP’den aday oldu.
Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan 2014 Yerel Seçimleri için, Genel Başkanı Osman Pamukoğlu olan HEPAR (Hak ve Eşitlik Partisi)’den İstanbul Büyükşehir Belediyesi Belediye Başkan Adayı oldu.
Prof. Dr. Ercan’ın İstanbul için önemli tasarı başlıkları ile öncelikleri şöyle; 1. Ulaşım, 2. Kentsel Dönüşüm, Kentsel Yaşam Eğitimi, 3. Deprem, 4. Temizlik, 5. Sağlık ile Beslenme.
Ahmet Ercan, Bosna-Hersek devletinin İstanbul Konsolosu Nidzara Ercan ile evlidir. Bir oğlu, bir kızı, iki torunu vardır.
ÇALIŞTIĞI SİVİL TOPLUM KURUŞLARI
1995 – 1997 İTÜ Maden Fakültesi Vakfı – Başkan Yardımcılığı,
1995 – Günümüze MESS Vakfı – Delege Üyeliği,
1995 – Günümüze Aydın ile İlçeleri Koruma geliştirme Vakfı,
1998 – Günümüze Sigarayla Savaşanlar Derneği Kurucu üyesi ile 1. Başkanlığı,
1999 – günümüze; Yurt Madenciliği Geliştirme Vakıf Üyesi,
2000 – günümüze; Türkiye Deprem Vakfı üyeliği,
2000 – 2001 Madencilik Konseyi Üyesi,
2001 – günümüze; TEMA,
2002 – günümüze; Jeofizik Kurumu Derneği Kurucu Genel Başkanlığı,
2002 – günümüze; Türkiye Jeotermal Derneği,
2002 – günümüze; İstanbul Tüketicileri Koruma Derneği,
2002 – günümüze; Türk Kalp Vakfı Üyeliği,
2002 – 2003 Teşvikiye Koruma ve Güzelleştirme Derneği Başkanlığı,
2002 – günümüze Atatürkçü Düşünce Derneği Üyesi,
2003 – günümüze Rotary Kulüp (Fındıklı) Üyeliği,
2003 – günümüze; Dil Kurumu, Ankara,
2003 – Günümüze Ulusal Eğitim Derneği Ankara,
2003 – günümüze Türk Eğitimciler Derneği İstanbul,
2003 – 2004 İstanbul Çevre Federasyonu 2. Başkanlığı,
2003 – günümüze Aydın Kültür ve Dayanışma Derneği 2. Başkanı
ÖDÜLLERİ
1974’de Amerika’da “Yılın En Başarılı Yabancı Öğrencisi”,
2000’de İ.Ü. İletişim Fakültesi “Yılın İletişimcisi “(Deprem Eğitimi ile),
2002’de Halkın Onur Ödülü,
2002’de ADD’ce Yılın Atatürkçü Bilim Adamı,
2003-2005’de Aydın Derneği Yılın Deprem Bilimcisi,
2005 Uluslar Arası Azerbaycan Jeodinamik ve Petrol Toplantısı “En başarılı Bilim Adamı”,
2012 Dil Derneği “Yılın Bilim Adamı”
2013 Fen Bilimlerinde “Yılın Yerbilimci Bilim Adamı” ödüllerini almıştır.
