“Sanat uzun hayat kısa” diyen Zülfü Livaneli’yi, “Artık hiç bir şeyle eskisi kadar ilgilenmiyorum” diyen Teoman’ı, “Şifalandığımız yerle hasta olduğumuz yer aynı” diyen Sıla’yı kucakladık bugün.
Bodrum’da bu yıl 3.kez düzenlenen Uluslararası Akdeniz Edebiyat Günleri’nin “Edebiyat ve Müzik” olarak belirlenen teması da davetiyedeki programda Teoman ve Sıla’nın adının geçmesi de merakla beklenen Akdeniz Edebiyat Günleri’ni daha da ilgi çekici hale getirdi. Bu yıl oturumlar yerine bireysel konuşmalar şeklinde gerçekleşen Uluslararası Akdeniz Edebiyat Günleri, farkındalığı yüksek, samimi konuşmalar ve tema ile bağlantılı sunumlarla dopdolu geçti.
Zülfü Livaneli Vakıf Genel Sekreteri Şule Bucak açılış konuşmasında müziğin de aynı edebiyat gibi, hem de edebiyattan daha uzun bir zaman, toplumların yaşamında çok önemli bir yer tuttuğunu söyledi. Livaneli Vakfı Onursal Başkanı Zülfü Livaneli’nin edebiyatla müziğin ilişkisine değindiği açılış konuşmasından dijital arşive düşen satırlar ise şöyle:
“Matematik sessiz bir müziktir, 2.500 yıl önce Sisam’da iki tarafın halkları günlerce sanatlar ve bilimler arası ilişkileri konuşmuşlar, sonuç en üst düzeyde bütün sanatlar ve bilimler ilişkilidir olmuş. Hayata anlam katmak, kendini ifade etmek için insan arıyor, o da derinleşmeyle oluyor, insanlar bu derinleşmeyi ancak sanatla buluyorlar. Halk pek çok şeyi okuyarak değil müzikle, şarkı yoluyla öğrenir.”
“Kendi şiirlerimi besteledim, benimkisi Türkiye’de pek bilinmeyen bir tarz, bu şarkıcı mı yoksa bu kendi parçalarını yapıp söyleyen (singer-songwriter) bir kişi mi çok ayırd edemiyorlar. Bütün dünyada hiç bir halkın kendi yarattığı müzik, şiirler, şarkılar, oyun havaları hiç biri kötü değil, çünkü halk yapıyor, amacı müzik yapmak değil, doğrudan kalbinden geliyor, içinden geldiği gibi yapıyor. Müzik ısmarlandığı zaman bozulur. Kapitalizmin büyük zaferinde son yüzyıllarda mal satmak birinci amaç olduğu için insanları biyolojik seviyelerine indirdiler. Bir toplumdaki bozulmanın ilk göstergesi müziktir. Müzik insanı aşağı da çeker, yukarı da çeker. Müziğin amacı ruhun yücelmesi olmalıdır.”
Bodrum’un adını uluslararası festivallerde duyurmak hedefinde olduklarının altını çizen –Bodrum Belediye Başkanı Tamer Mandalinci kendisini ilim, bilim, kültür, sanat nerede ise Türkiye ile dünya arasında köprü olmaya, bağ kurmaya hayatını adayan Zülfü Livaneli’nin dünya sanatçısı kişiliğine vurgu yaparak Leylim Ley şarkısını ilk dinlediği zamanın çocukluk anısını katılımcılarla paylaştı.
“56 yaşında ilk romanını yazmış bir rock yıldızıyım”
Çok uzun yıllar boyunca yazar olmayı hayal ettiğini, her zaman edebiyatla iç içe geçtiğini, hep edebi referanslar verdiğini, şarkılarında Kant’a da William Shakespeare’e de atıf yaptığını söyleyen Teoman “müzik yaparken de her zaman sözler önemli oldu, müzik daha geride kaldı, 56 yaşında ilk kitabını yazmış bir rock yıldızıyım” dedi.
TEOMAN:“Şu anki kendimi gözüm bir yerden ısırıyor ama tanımıyorum”
Underground çerçevesi içinde bir düşünce romanı diye tanımladığı post modern edebiyatın kodlarını kullanan “Sayın Bay Rock Yıldızı” romanını Teoman’dan dinleyelim:
“46 yaşında bir rock yıldızı karakteri yarattım, romanın ana karakteri Timur, herkes onu ben zannediyor, bu kafa karışıklığı da açıkçası hoşuma gidiyor çünkü içine çok iğneleyici şeyler koydum. Teoman olarak ben olsam çok daha makul şeyler söylerdim ama Timur diye çok gıcık bir karakter yarattım, o da ağzına ne gelirse söylüyor. Timur kitabın başından sonuna kadar sadece bir gün içki içmiyor, hemen hemen hiç bir şey yapmıyor ama ortalığı fena dağıtıyor. Okuyucuların kitap bittikten sonra Timur karakterini sevmesini diliyorum.”
SILA: “Bizim şifalandığımız yerle hasta olduğumuz yer aynı yer”
Beş yıldır Bodrum’da yerleşik yaşayan Sıla, gelişmek için değişmek gerektiğini “form değişikliği” olarak ele alırken dinleyici kitlesinin beğendiği ve kanıksadığı için değişime duyduğu direnci de “form bağımlılığı” olarak aktardı. Şarkı yazma sürecinin de anlaşılmak ve ifade etme ihtiyacının bir parçası olduğunu söyleyen Sıla “bizim şifalandığımız yerle hasta olduğumuz yer aynı yer, öldüren cazibe” diyerek bu sürecin sancılı bir süreç olduğunun altını çizdi.
Müziğin Gücü Bizi Birleştiriyor
Moskova Belediyesi Kültür Dairesi Başkanı Aleksandra Ilina, müzikolog Paris Konstantinidis ve İngiltere’nin 2002-2006 yıllarındaki Türkiye büyükelçisi Sir Peter Westmacott edebiyat ve müzik ekseninde Zülfü Livaneli ile kesişen dünya kültür sanat mirasına katkı sağlayan ortaklık, yazılı çalışmalar ve eserlerden örnekler sunarak sunumlar gerçekleştirdi.
